१०वीचा निकाल लागल्यानंतर सगळ्यात मोठा प्रश्न उभा राहतो – “आता पुढे काय करायचं?”
हा प्रश्न फक्त विद्यार्थ्यांनाच नाही तर पालकांनाही त्रास देतो.
कुणी म्हणतं “विज्ञान घे”, कुणी म्हणतं “कॉमर्सला स्कोप आहे”, तर कुणी “आर्ट्स निवड” असं सांगतं.
इतक्या पर्यायांमध्ये विद्यार्थी गोंधळून जातो.
खरं म्हणजे १०वी नंतर अनेक दारे उघडी असतात. फक्त आपली आवड, क्षमता आणि भविष्यातील ध्येय बघून योग्य निर्णय घेणं महत्त्वाचं आहे. चला तर पाहूया काही मुख्य पर्याय:
१) विज्ञान शाखा
ज्यांना डॉक्टरी, इंजिनिअरिंग, फार्मसी अशा प्रोफेशनल कोर्सेसकडे जायचं आहे त्यांच्यासाठी विज्ञान उत्तम.
पुढे गणित, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र या विषयांची साथ आयुष्यभर राहते.
मेहनत खूप लागते पण संधीही मोठ्या असतात.
२) कॉमर्स शाखा
कॉमर्स म्हणजे आकडे, बिझनेस आणि मॅनेजमेंट.
CA, CS, बँकिंग, फायनान्स किंवा MBA कडे जायचं असेल तर हा उत्तम पर्याय.
अकाऊंटिंग किंवा बिझनेस माईंड असलेले विद्यार्थी इथे चांगलं करू शकतात.
३) आर्ट्स शाखा
आर्ट्स म्हटलं की लोक कमी लेखतात, पण याच शाखेतून अनेक मोठे अधिकारी, वकील, पत्रकार बाहेर पडलेले आहेत.
इतिहास, राज्यशास्त्र, मानसशास्त्र, भूगोल या विषयांमध्ये आवड असेल तर ही शाखा उत्तम आहे.
MPSC, UPSC सारख्या स्पर्धा परीक्षांसाठी आर्ट्स खूप उपयोगी ठरते.
४) डिप्लोमा कोर्सेस
१०वी नंतर लगेच नोकरीकडे वाटचाल करायची असेल तर डिप्लोमा एक चांगला पर्याय आहे.
पॉलिटेक्निक, ITI, हॉटेल मॅनेजमेंट, फॅशन डिझायनिंग, कॉम्प्युटर कोर्सेस – संधी भरपूर आहेत.
यात हातात स्किल्स येतात आणि नोकरी पटकन मिळते.
५) स्किल बेस्ड कोर्सेस
आजकाल फक्त डिग्री महत्त्वाची नाही, स्किल्स महत्त्वाच्या आहेत.
डिजिटल मार्केटिंग, वेब डेव्हलपमेंट, ग्राफिक डिझायनिंग, कंटेंट रायटिंग, स्पोकन इंग्रजी – हे सगळं शिकून Freelancing करून पैसेही कमवता येतात.
योग्य निर्णय कसा घ्यावा?
मित्र काय घेतोय याकडे पाहू नका, तुमची आवड बघा.
गणित जमत नसेल तर जबरदस्तीने विज्ञान घेऊ नका.
भविष्यात कुठल्या क्षेत्रात संधी आहे हे आधी जाणून घ्या.
शिक्षक, पालक, किंवा करिअर काउन्सेलरचा सल्ला नक्की घ्या.
शेवटचा विचार
१०वी नंतरच्या फाट्यावर उभं राहणं खरंच अवघड असतं. पण योग्य माहिती आणि योग्य मार्गदर्शन मिळालं तर निर्णय सोपा होतो.
शेवटी, तुम्ही कोणतीही शाखा निवडा, मेहनत आणि सातत्य ठेवलं तर यश नक्की मिळणार.