बी.ए. प्रथम वर्ष (प्रथम सत्र) – अभ्यासक्रम मार्गदर्शन
सध्या अनेक विद्यार्थी अभ्यासक्रम, विषयांची निवड आणि परीक्षेची तयारी या बाबतीत संभ्रमात आहेत. विशेषतः प्रथम वर्षातील विद्यार्थ्यांना नवीन वातावरण, नवीन विषय आणि अभ्यासपद्धतीशी जुळवून घेणे अवघड जाते. त्यामुळे खाली बी.ए. प्रथम सत्रातील अभ्यासक्रमाविषयी थोडक्यात माहिती दिली आहे.
१. समाजशास्त्र (Sociology)
समाज म्हणजे काय, समाजाची रचना, सामाजिक संस्था, संस्कृती, समाजीकरण या बाबींवर अभ्यास.
ग्रामीण व शहरी समाजरचना, सामाजिक बदल यांचा अभ्यास.
समाजशास्त्राच्या अभ्यासामुळे समाजातील समस्या व त्यावर उपाय समजून घेता येतात.
२. राज्यशास्त्र (Political Science)
राज्य, राष्ट्र, सार्वभौमत्व, लोकशाही या संकल्पनांचा अभ्यास.
भारतीय राज्यघटनेतील मूलभूत अधिकार, कर्तव्ये, शासनव्यवस्था.
विद्यार्थ्यांना शासन, प्रशासन व नागरिकांचा सहभाग याबाबत मार्गदर्शन मिळते.
३. मराठी (Marathi)
गद्य, पद्य, निबंध, आत्मकथा, लघुनिबंध अशा साहित्य प्रकारांचा अभ्यास.
भाषेची शुद्धता, लेखनशैली आणि सर्जनशीलता वाढीस लागते.
४. मराठी साहित्य (Marathi Literature)
मराठी काव्यपरंपरा, संत साहित्य, आधुनिक कथा व कादंबरी.
साहित्याच्या अभ्यासातून विचारशक्ती व संवेदनशीलता वाढते.
५. इंग्रजी (English)
लघुकथा, निबंध, कविता यांचा अभ्यास.
व्याकरण, शब्दसंपदा वाढविणे, संभाषण कौशल्य वाढवणे.
इंग्रजीतून आत्मविश्वासाने संवाद साधता येतो.
६. इतिहास (History)
प्राचीन भारत, मध्ययुगीन भारत व आधुनिक भारताचा अभ्यास.
भारतीय स्वातंत्र्यलढा, महत्त्वाचे नेते, सामाजिक सुधारणावादी चळवळी.
इतिहासातून विद्यार्थ्यांना भूतकाळाची जाण आणि भविष्याचा दृष्टिकोन मिळतो.
७. AEC मराठी (Ability Enhancement Course – Marathi)
मूलभूत भाषाज्ञान, लेखनकौशल्य, संवादकौशल्य यांवर भर.
पत्रलेखन, अहवाललेखन, निवेदन इत्यादींचा सराव.
८. AEC इंग्रजी (Ability Enhancement Course – English)
Functional English – संवादकौशल्य वाढविणे.
साधे अनुवाद, पत्रलेखन, अहवाललेखन, दैनंदिन व्यवहारातील इंग्रजी.
मार्गदर्शन
अभ्यासक्रम समजून घेण्यासाठी वेळापत्रक तयार करणे आवश्यक आहे.
प्रत्येक विषयासाठी रोज थोडा वेळ निश्चित करावा.
प्रश्नपत्रिकेचा नमुना पाहून अभ्यासक्रमातील महत्त्वाचे भाग लक्षात ठेवावेत.
नियमित वाचन, नोट्स तयार करणे आणि शिक्षकांकडून मार्गदर्शन घेणे उपयुक्त ठरते.
शेवटी…
बी.ए. प्रथम सत्रातील अभ्यासक्रम विद्यार्थी घडविण्यासाठी मूलभूत पायाभूत टप्पा आहे. समाजशास्त्र, राज्यशास्त्र, साहित्य, इतिहास आणि भाषा या सर्व विषयांचा संतुलित अभ्यास केल्यास विद्यार्थी केवळ परीक्षेत यशस्वी होणार नाहीत तर आयुष्यातही बळकट पाया तयार करू शकतील.